یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین مشکلات پوستی دوران شیوع کرونا که

 با گرم شدن هوا شدت بیشتری یافته آکنه و جوش صورت است که به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند. می‌‌دانیم آکنه یکی از بیماری‌های پوستی است که به شدت با استرس و فشار روانی مرتبط است اما اخیرا موارد دیگری از آکنه که آن را ماسکنه می‌نامیم نیز افزایش یافته است. در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم ایا ماسک زدن باعث جوش می شود و درباره ماسکنه اصطلاح جدید برای آکنه ناشی از ماسک‌ های تنفسی و سایر عوارض پوستی ماسک زدن صحبت کنیم. احتمالا جوش‌های کوچک سر سفیدی را که پس از شیوع کرونا یا به عبارت بهتر پس از اجباری شدن استفاده از ماسک از سوی CDC روی صور‌ت‌تان ظاهر شدند را مشاهده کرده‌اید. مدت زیادی از اجباری شدن ماسک برای همه افراد نمی‌گذرد اما همان‌طور که ‌می‌دانید کارکنان مراکز درمانی از اولین روزهای شیوع کرونا از ماسک و سایر پوشش‌های حفاظتی برای جلوگیری از ابتلا به کرونا استفاده کرده‌اند.
مطالعه منتشر شده‌ای در ژورنال آکادمی پوست آمریکا از افزایش ۹۷ درصدی آسیب‌های پوستی در کارکنان خط مقدم درمان به دلیل استفاده از پوشش‌های محافظتی در منطقه Hubei چین گزارش می‌دهد. بیش از ۷۰ درصد کارکنان با خشکی پوست،‌ ۵۶.۸ با درد و حساس شدن پوست و ۵۲.۵ درصد با خارش پوست مواجه بودند. بیش از ۶۰ درصد پوسته پوسته شدن پوست، ۴۹.۴ درصد قرمزی و اتساع رگ‌های خونی پوست و ۹.۳۲ درصد جوش‌های پوستی را به عنوان مهم‌ترین عوارض پوستی ماسک زدن که با آن روبه رو بوده‌اند بیان کرده‌اند. ناحیه پل بینی که ماسک در آن قسمت محکم می‌شود شایع‌ترین ناحیه درگیر آسیب‌های پوستی بود.
دکتر Bruce A. Brod متخصص پوست و عضو انجمن آکادمی متخصصین پوست آمریکا می‌گوید:«ماسک‌های N95 به دلیل نیاز به محکم شدن در ناحیه صورت دارای بیشترین آسیب پوستی هستند و آسیب اغلب به دلیل اصطکاک، تماس مداوم و تجمع رطوبت زیر ماسک ایجاد می‌شود. عرضه این نوع ماسک هم‌چنان باید برای حفظ سلامت کادر درمان ادامه یابد.»

ماسک‌های تنفسی از سه طریق می‌تواند موجب عوارض پوستی شوند:
*سایش و اصطکاک: ماسک‌ها به دلیل سایش و تماس مداوم با پوست موجب ایجاد سوزش، قرمزی و عرق‌سوز شدن پوست به خصوص در ناحیه پل بینی، بالای گونه‌ها، چانه و پشت گوش می‌شوند. در تماس طولانی مدت این فشار به اندازه‌ای خواهد بود که موجب التهاب در پوست شود.
*تحریک پوست: جنس پارچه ماسک‌ها اغلب از نوعی است که چربی طبیعی پوست را جذب می‌کند و این موضوع در برخی افراد موجب خشکی و حساس شدن پوست می‌شود. هم‌چنین باقیمانده شوینده، مرطوب‌کننده و ترکیبات آرایشی یا ضدآفتاب زیر ماسک تحریک پوست را تشدید می‌کند. هنگامی که این تحریک و آزردگی به التهاب تبدیل می‌شود شما آثار قرمزی، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست را مشاهده می‌کنید. این التهاب می‌تواند موجب شدت گرفتن بیماری‌هایی مانند روزاسه و پسوریازیس در افراد مبتلا شود.
*انسداد : انسداد پوست به دلیل استفاده از ماسک می‌تواند موجب بسته شدن منافذ و ایجاد جوش و آکنه کیستیک شود. علاوه بر آکنه باکتریایی معمول در نظر بگیرید نفس گرم و مرطوب شما در زیر ماسک محیط مساعدی برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها ایجاد کرده که سبب ایجاد فولیکولیت می‌شود، یعنی التهاب فولیکول‌های مو در اثر عفونت قارچی یا باکتریایی.
چگونه عوارض پوستی استفاده از ماسک‌های تنفسی را به حداقل برسانیم؟
راهکارهای زیر به شما کمک می‌کند التهاب، قرمزی، خارش، تحریک پوست و آکنه ناشی از ماسک زدن را کاهش دهید.

۱. قبل از استفاده از ماسک صورت را بشویید: چربی و آلودگی پوست اگر زیر ماسک به محبوس شود می‌تواند موجب جوش و آکنه شود. پس همیشه ماسک را روی صورت تمیز استفاده کنید. با یک شوینده ملایم فاقد عطر، چربی و فاقد SLS صورت را بشویید و با آب ولرم به خوبی آبکشی کنید. از اسکراب و ماساژ شدید پوست اجتناب کنید.
۲. از یک مرطوب کننده مناسب استفاده کنید: استفاده از مرطوب کننده علاوه بر تامین رطوبت پوست مانند سدی از اصطکاک محافظت می‌کند. از مرطوب کننده فاقد عطر و چربی استفاده کنید و به دنبال ترکیبات محافظت کننده مانند سرامید و هیالورونیک اسید باشید. از مرطوب کننده‌های سنگین که منافذ پوست را مسدود می‌کند استفاده نکنید.

۳. آرایش نکنید: ماسک مانند یک مسدود کننده عمل می‌کند و زمانی که زیر ماسک آرایش می‌کنید ترکیبات آرایشی در داخل منافذ به دام افتاده و با مسدود کردن منافذ، جوش و آکنه را تشدید می‌کند.
۴. فقط از ماسک تمیز استفاده کنید: اگر از ماسک‌های قابل شست و شو استفاده می‌کنید حتما پیش از استفاده مجدد آن را بشویید. گرد و غبار محیط، چربی پوست و باکتری‌‌های دهان و بینی روی ماسک باقی می‌ماند، پس از پیش از هر بار استفاده آن را بشویید.

۵. برای شست و شوی ماسک از شوینده بدون عطر استفاده کنید: ترکیبات عطری داخل شوینده داخل ماسک باقی مانده و پوست را تحریک می‌کند.

۶. از ماسک‌های یک بار مصرف تنها یک بار استفاده کنید: ماسک‌های جراحی برای یک بار استفاده طراحی و تولید شده‌اند و روش مناسبی برای تمیز کردن آن وجود ندارد.
۷. مراقب گوش‌های خود باشید: اصطکاک و سایش مداوم کش ماسک در پشت گوش می‌تواند این ناحیه را آزرده کند. در این صورت از ماسک‌هایی که کش آن پشت سر قرار می‌گیرد استفاده کنید.

۸. از محصولات قوی کم‌تر استفاده کنید: اگر زمان طولانی بیرون از خانه سپری می‌کنید و مدت طولانی ماسک می‌زنید از محصولات و لایه‌بردار‌های قوی مانند مشتقات ویتامین آ (رتینول، ترتینوئین، آداپالن، کترل و …)، بنزوئیل پروکساید، اسید‌های لایه‌بردار با درصد بالا کم‌تر استفاده کرده یا استفاده از آن را متوقف کنید.

درمان مشکلات پوستی مرتبط با ماسک‌های تنفسی
اگر احساس می‌کنید پوست شما در اثر استفاده از ماسک دچار خشکی، تحریک، قرمزی یا آکنه شده، راهکارهای زیر به کاهش این عوارض کمک ‌می‌کند:
*خشکی و پوسته پوسته شدن پوست: شایع‌ترین عارضه استفاده از ماسک‌های تنفسی است. این علامت می‌تواند نشانه دهیدراته شدن و آسیب به لایه محافظ پوست نیز باشد و در صورت ادامه پوست مساعد قرمزی و حساسیت نیز خواهد شد. مرطوب‌کننده‌ای حاوی ترکیبات ترمیم کننده لایه محافظ مانند سرامید، هیالورونیک اسید یا نیاسین آمید انتخاب کنید. استفاده وازلین خالص پس از استفاده از مرطوب‌کننده و آبرسان می‌تواند به حفظ رطوبت در پوست کمک کند.

*قرمزی و تورم پوست: عارضه شایع دیگری است که زمانی که ماسک را برمی‌دارید ممکن است مشاهده کنید. برای کاهش قرمزی و تورم، پوست را با استفاده از کمپرس سرد، حوله سرد، قطعات یخ داخل کیسه فریزر یا کیسه فریز حاوی نخود فرنگی یخ‌زده خنک کنید. البته برای جلوگیری از سرمازدگی از یک لایه دستمال کاغذی به عنوان حائل استفاده کنید.
*زخم و کبودی ناشی از خونرسانی ضعیف و فشار زیاد که اغلب در ناحیه پل بینی و به خصوص با استفاده از ماسک‌های N95 ایجاد می‌شود. در صورت نیاز زخم را با پانسمان بپوشانید و پس از درآوردن ماسک از وازلین استفاده کنید.
*جوش و آکنه ناشی از ماسک را به اصطلاح «ماسکنه»(Maskne) می‌نامند. برای پیشگیری و درمان از مجصولات غیرکومدوژنیک (non-comedogenic) یا غیرکومدون‌زا استفاده کنید. می‌توانید از یک شوینده حاوی لایه‌بردار مانند آ اچ آ یا بنزوئیل پروکساید یا سالیسیلیک اسید استفاده کنید. شوینده حاوی گوگرد انتخاب دیگری است که به درمان جوش‌ها کمک می‌کند. در صورتی که جوش‌ها شدید بوده و با رعایت این نکات بهتر نشدند به متخصص پوست مراجعه کنید.
همان‌طور که همیشه گفته‌ایم مطالب ما هرگز جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. در صورتی که احساس می‌کنید برخی عوارض پوستی ماسک‌ زدن در حال جدی شدن است و با تغییر در مراقبت از پوست بهبود نیافت، حتما به متخصص پوست مراجعه کنید به خصوص که اکنون بسیاری از پزشکان ویزیت مجازی نیز انجام می‌دهند.
به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا احتمالا همه ما مجبور خواهیم بود برای مدت طولانی از ماسک استفاده کنیم انتخاب یک برنامه مراقبت از پوست مناسب می‌تواند به کاهش و درمان عوارض پوستی استفاده از ماسک‌های تنفسی کمک کند.